Kielce - Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP

Lokalizacja:
Kielce, Plac Najświętszej Maryi Panny 3, gmina Kielce, powiat kielecki, woj. świętokrzyskie. GPS: 50.868826°N, 20.628796°E

internet: kielcekatedra.pl

Świątynia została ufundowana w 1171 roku przez biskupa krakowskiego Gedko, a poświęcona w 1213 roku. Jednocześnie przeniesiono do niej parafię z najstarszego kieleckiego kościoła św. Wojciecha. W połowie XIII wieku kościół został odbudowany po pożarze. Kościół był małą kamienną budowlą z dwoma wieżami, ze sklepieniem nad głównym ołtarzem i stropem nad nawą. Część kamieni pozostałych po pierwszym kościele wykorzystano przy budowie prezbiterium w XVIII wieku. W 1514 roku do prezbiterium dobudowano piętrową zakrystię, a w 1583 wydłużono świątynię w kierunku zachodnim, formując w ten sposób dzisiejszą nawę główną. W pierwszej połowie XVII wieku dobudowano nawy boczne, wejście od strony północnej oraz marmurowy portal od strony zachodnie. Około stu lat później wybudowano nowe prezbiterium oraz wymieniono wszystkie ołtarze. W XIX wieku świątynia została znacząco zmodernizowana. Przebudowano elewację zachodnią i północną na styl neobarokowy. Urządzono kruchtę północną, położono nową posadzkę i wybudowano sygnaturkę. W międzyczasie dodano polichromie w prezbiterium oraz nawach. Prace nad polichromiami trwały również na początku XX wieku. W 1805 roku kościół podniesiono do rangi katedry i utworzono diecezję kielecką, która przetrwała do 1818 roku. Ponowne utworzenie diecezji miało miejsce 1882 roku, która działa do czasów obecnych. W 1971 roku katedra kielecka uzyskała status bazyliki mniejszej, a 1982 roku powstała ogólnodiecezjalne Sanktuarium Maryjne. Pod koniec XX wieku katedra przeszła gruntowne prace konserwatorskie, podczas których odrestaurowano wszystkie ołtarze, stalle, lożę biskupią, ambonę ławki, częściowo posadzkę w prezbiterium, zamontowano witraże oraz odnowiono elewacje zewnętrzne.

Galeria - Bazylika Katedralna p.w. Wniebowzięcia NMP w Kielcach

 Neobarokowa elewacja zachodnia w XVII wiecznym układzie.

XIX wieczna sygnaturka.

Elewacja wschodnia. Kamienne ciosy pochodzą z pierwszego kościoła romańskiego.

Grób Wojciecha Bartosa Głowackiego, bohatera racławickiego.

Marmurowy portal ufundowany przez kardynała Jana Wazę, syna króla Zygmunta III.

Nawa główna

 Sklepienie krzyżowo-kolebkowe z XIX wiecznymi polichromiami.

 Ambona z XVIII wieku. Baldachim zwieńczają figury symbolizujące czterech ewangelistów, a od spodu figura gołębia symbolizująca Ducha Świętego. Kosz ambony zdobiony motywami kwiatowymi.

 Loża biskupia. Nad stallami namalowano kopię obrazu Jana Matejki "Śluby lwowskie Jana Kazimierza".

Prezbiterium z początku XVIII wieku.

Stalle z 1744 roku z obrazami przedstawiającymi sceny z życia Matki Boskiej.

Ołtarz główny z początku XVIII wieku. W centralnej część obraz przedstawiający Wniebowzięcie NMP, która została wzięta do nieba z duszą i ciałem. W górnej części ołtarza znajduje się rzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą oczekującą na Maryję. Po bokach ołtarza znajdują się rzeźby aniołów adorujących ołtarz.

Chór muzyczny z organami z 1912 roku.

Nawa południowa (prawa).

 Ołtarz Matki Boskiej Różańcowej z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVII wieku.

Nawa północna (lewa). Kaplica św. Jana Pawła II.

 Tryptyk Łagiewnicki namalowany w 1500 roku. W części środkowej przedstawia scenę Koronacji Matki Boskiej z charakterystycznym motywem Boga Ojca oraz Syna Bożego w identycznych postaciach symbolizujących jedność Trójcy Świętej. Po bokach postacie patronów Polski: św. Wojciecha oraz św. Stanisława ze Szczepanowa.

 Kaplica Ukrzyżowania. Ołtarz z początku XVIII wieku z figurą Jezusa Ukrzyżowanego na tle ze srebrnej blachy z widokiem Jerozolimy. Po bokach rzeźby św. Weroniki i św. Longina. Ściany zdobi polichromia przedstawiająca scenę powrotu syna marnotrawnego.