Położenie
Góra Brusznia, Kielce, gmina Kielce, powiat kielecki, woj. świętokrzyskie GPS: 50.865341°N, 20.563617°E

Opis

Krzyż upamiętniający powstańców styczniowych z 1863 roku, zwany też krzyżem harcerskim, znajduje się górze Brusznia (312 m), wchodzącej w skład Pasma Kadzielniańskiego Gór Świętokrzyskich. Przez wzniesienie przebiega czerwony szlak pieszy z Karczówki do Chęcin. Krzyż upamiętnia spotkanie powstańców w tym miejscu, z 22 na 23 stycznia 1863 roku, planujących atak na miasto znajdujące się pod zaborem austriackim. 

Historia Krzyża według tablicy pamiątkowej

• Z 22 na 23 stycznia 1863 roku w tym miejscu odbyło się spotkanie powstańców styczniowych, planujących atak na miasto.
• W 1916 r., w 53 rocznicę wybuchu powstania styczniowego usypano kamienny kopiec w zniesiono brzozowy krzyż.
• W 1917 r. z inicjatywy I Kieleckiej Drużyny Harcerskiej postawiono duży drewniany krzyż, który przetrwał do 1937 r. Poświęcił go ks. dr hm Jan Mauersberg.
• W 1937 r. w 25 rocznicę powstania kieleckiego harcerstwa ks. Antoni Zrałek poświęcił nowy krzyż o wysokości 28 m.
• Z inicjatywy kieleckich harcerzy w 1988 r. w miejsce istniejącego postawiono krzyż, który poświęcił ks. bp Mieczysław Jaworski.
• 3 maja 2003 r. została poświęcona przez ks. Jarosława Majkę tablica pamiątkowa umieszczona pod krzyżem.
• W połowie stycznia 2007 r. krzyż powaliła wichura.
• W 90 rocznicę powstania pierwszego krzyża, z inicjatywy miejscowej ludności, harcerzy, przy wsparciu władz miasta, został postawiony 24-metrowy krzyż, zamontowano niniejszą tablicę oraz odtworzono koronę cierniową okalającą słupy przy podstawie krzyża. Jedynym z zachowanych elementów pochodzących z 1917 r. jest metalowa korona cierniowa łącząca ramiona krzyża. Poświęcił go ks. bp Kazimierz Gurda. 

Galeria - Krzyż Powstańców Styczniowych (Harcerski) na górze Bruszni

Widok ze szlaku.