miejsca pamięci

Republika Pińczowska była obszarem wyzwolonym spod okupacji niemieckiej w wyniku działań partyzanckich Armii Krajowej, Armii Ludowej i Batalionów Chłopskich w okresie od 24 lipca do 12 sierpnia 1944 roku. Obszar wyzwolony miała powierzchnię około 1000 km², a na jego terenie znalazły się: Pińczów, Brzesko, Działoszyce, Książ Wielki, Kazimierza Wielka, Nowy Korczyn, Proszowice, Sancygniów, Słaboszów i Wiślica.

Żołnierze  Armii Krajowej z oddziału p.por. Jana Kosińskiego Inspektora "Jacka", polegli na Wykusie 28.X.1943 roku w obronie radiostacji dalekiego zasięgu - łączności Polski z zachodem.

W dniu 29 maja 1943 roku okupacyjne wojska niemieckie zorganizowały obławę we wsi Psary Podlesie. Powodem obławy był donos, według którego dziewięciu mieszkańców wsi miało pomagać okolicznym partyzantom. Spośród zebranych mieszkańców wyłonili podejrzanych.Sześciu z nich rozstrzelali w pobliżu dzisiejszego pomnika, a dwóch kolejnych na ich własnym podwórzu. 

"W tym miejscu w 1863r. oprawcy carscy powiesili 9 hutników z Rejowa, uczestników patriotycznego zrywu niepodległościowego.

CHWILĄ ZADUMY UCZCIJ ICH PAMIĘĆ

Pomnik postawiono w 1963r. w 100 rocznicę wybuchu powstania styczniowego."

"PAMIĘCI BOHATERSKICH ŻOŁNIERZY Z WYDZIELONEGO ODDZIAŁU WOJSK POLSKICH, KTÓRZY POD DOWÓDZTWEM  MJR H. DOBRZAŃSKIEGO - HUBALA STOCZYLI TUTAJ W DNIU I.IV.1940 R. ZWYCIĘSKI BÓJ Z OKUPANTEM NIEMIECKIM I DALI PRZYKŁAD WALKI Z PRZEMOCĄ."

Cmentarz z okresu I Wojny Światowej, znajdujący się przy drodze krajowej nr 42, składa się z 30 krzyży prawosławnych ustawionych w kilku rzędach oraz z jednej dużej mogiły symbolizującej grób nieznanego żołnierza. Wg zbiorów archiwalnych na cmentarzu spoczywa 35 żołnierzy armii rosyjskiej, 2 niemieckiej i 1 austro-węgierskiej.

"CHWAŁA

Żołnierzom Korpusu Ochrony Pogranicza I batalionu 163 pp za bohaterstwo w nierównej walce stoczonej 6.IX.1939r. nad rzeką Czarną w Rudzie Malenieckiej z przeważającymi siłami wojsk niemieckich."

"PAMIĘCI! POLEGŁYCH I POMORDOWANYCH W LATACH 1939 - 1945 W WALKACH Z HITLEROWSKIM NAJEŹDCOM Z TERENU B. GMINY SAMSONÓW POW. KIELCE

SPOŁECZEŃSTWO"

"Ponad pół wieku minęło, a nie obeschły łzy maltretowanego narodu.

O Jedwabnem dowiedział się cały świat.

O Borze i Brzasku koło Skarżyska ten świat do dziś nie wie...

Skarżysko i najbliższe okolice stały się miejscem straceń dla ofiar zwożonych z różnych stron Kielecczyzny."

"W XV ROCZNICĘ NIEPODLEGŁOŚCI , NA PAMIĄTKĘ ODZYSKANIA MORZA. KOLEJARZE 1933".

Pomnik usytuowany przy głównej magistrali kolejowej Gdańsk - Warszawa - Kraków. Po odzyskaniu niepodległości, magistrala symbolizowała jedność odzyskanej ojczyzny - od Pomorza aż po Tatry.

"MIEJSCE TO JEST UŚWIĘCONE MĘCZEŃSKĄ KRWIĄ 75 POLAKÓW. WŚRÓD NICH ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ROZSTRZELANYCH 29 LUTEGO I 6 LIPCA 1944 R. PRZEZ NIEMIECKIEGO OKUPANTA.
TABLICĘ UPAMIĘTNIAJĄCĄ UFUNDOWANO W 1958R. ZREKONSTRUOWANO 1993R.
SPOŁECZEŃSTWO MIASTA SKARŻYSKA-KAMIENNEJ." 

Szkoła na Bzinie została zajęta przez Niemców i przerobiona na więzienie w dniu 8 kwietnia 1940 roku. Osadzeni zostali w niej mieszkańcy takich wsi jak Królewiec, Przyłogi, Strażnica, Modrzewiny i inne, aresztowani podczas obławy na oddziały "Hubala". Więźniowie byli przetrzymywani w szkole bez jedzenia i picia, byli bici i torturowani oraz spali na gołej podłodze. Po czterech dniach większość więźniów została zwolniona, a ponad dwudziestu pozostałych zostało rozstrzelanych. Miejsce egzekucji i pochówku pozostaje do dziś nieznane.

Grób znajduje się w lesie, około 600 m za szpitalem powiatowym w Skarżysku- Kamiennej. Prowadzi do niego kilka dróg z różnych kierunków. Najłatwiej trafić idąc trasą drogi krzyżowej obok siedziby nadleśnictwa. Przy leśnej ścieżce znaduje się drogowskaz kierujący do mogiły ukrytej w zaroślach. Na tabliczce pamiątkowej znajduje się napis: "NIEZNANI...

..

"DLA UCZCZENIA PAMIĘCI ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ZAMORDOWANYCH PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGO KTÓRZY W LATACH 1942-1944 W DZIELNICY PASADAJ PRODUKOWALI AMUNICJĘ DLA ODDZIAŁÓW AK OKRĘGU "JODŁA". W HOŁDZIE SPOŁECZEŃSTWO MIASTA SKARŻYSKA-KAMIENNEJ 12.6.1972 R."

Szkoła Podstawowa nr 1 została zajęta przez oddział SS 28 stycznia 1940 roku. W następnych dniach (do 10 lutego) Niemcy aresztowali w Skarżysku około 420 osób. Wśród aresztowanych byli ludzie z różnych środowisk i grup społecznych: robotnicy z zakładów metalowych, kolejarze, przedstawiciele inteligencji, duchowieństwo, przedsiębiorcy oraz burmistrz miasta wraz ze swoim zastępcą.

Obok siebie znajdują się grób Andrzeja Paska ps. "Jędrek oraz obelisk upamiętniający potyczkę oddziałów "Ponurego" z żandarmerią niemiecką.Na płycie nagrobnej znajduje się napis: "Ś. P. kapral "JĘDREK" Andzrej Pasek z drużyny ochronnej Komendanta "Ponurego" poległ 7.X.1943 r. CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI."...

"BÓG HONOR OJCZYZNA. ŻOŁNIERZOM ARMII KRAJOWEJ PODOBWODU "MORWA" PLACÓWKI 115 D-CY POR. S. BILSKIEMU ps. "BUCZYŃSKI". POLEGŁYM W WALCE Z OKUPANTAMI W ODDZIAŁACH PARTYZANCKICH I 3 PP LEG. AK.

MJR. "PONUREGO"...

Miejsce upamiętnia ofiary mordu dokonanego w październiku 1943 roku przez kieleckie gestapo. Niemcy przeprowadzili szereg aresztowań wśród podejrzanych o działalność konspiracyjną. Część aresztowanych zostało rozstrzelanych w Kielcach i okolicach. 24 października rozstrzelano 10 osób na Słowiku.

"7 SIERPNIA 1943 ROKU, W TYM MIEJSCU, ODDZIAŁ ARMII KRAJOWEJ "SZAREGO" ANTONIEGO HEDY, OPANOWAŁ NIEMIECKIE WIĘZIENIE, UWALNIAJĄC OKOŁO 70 WIĘŹNIÓW, W WIĘKSZOŚCI ŻOŁNIERZY AK.

STARACHOWICE SIERPIEŃ 1993 R...

Pomnik upamiętnia harcerki i harcerzy z Hufca Suchedniów walczących o niepodległość w latach II Wojny Światowej. Na płycie pamiątkowej umieszczonej na pomniku umieszczono napis: "PAMIĘCI HARCEREK I HARCERZY HUFCA SUCHEDNIÓW WALCZĄCYCH O NIEPODLEGŁOŚĆ OJCZYZNY 1939 - 1945 W 55-LECIE SZARYCH SZEREGÓW"...