A.K.

Żołnierze  Armii Krajowej z oddziału p.por. Jana Kosińskiego Inspektora "Jacka", polegli na Wykusie 28.X.1943 roku w obronie radiostacji dalekiego zasięgu - łączności Polski z zachodem.

"Ponad pół wieku minęło, a nie obeschły łzy maltretowanego narodu.

O Jedwabnem dowiedział się cały świat.

O Borze i Brzasku koło Skarżyska ten świat do dziś nie wie...

Skarżysko i najbliższe okolice stały się miejscem straceń dla ofiar zwożonych z różnych stron Kielecczyzny."

"MIEJSCE TO JEST UŚWIĘCONE MĘCZEŃSKĄ KRWIĄ 75 POLAKÓW. WŚRÓD NICH ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ROZSTRZELANYCH 29 LUTEGO I 6 LIPCA 1944 R. PRZEZ NIEMIECKIEGO OKUPANTA.
TABLICĘ UPAMIĘTNIAJĄCĄ UFUNDOWANO W 1958R. ZREKONSTRUOWANO 1993R.
SPOŁECZEŃSTWO MIASTA SKARŻYSKA-KAMIENNEJ." 

"DLA UCZCZENIA PAMIĘCI ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ ZAMORDOWANYCH PRZEZ OKUPANTA HITLEROWSKIEGO KTÓRZY W LATACH 1942-1944 W DZIELNICY PASADAJ PRODUKOWALI AMUNICJĘ DLA ODDZIAŁÓW AK OKRĘGU "JODŁA". W HOŁDZIE SPOŁECZEŃSTWO MIASTA SKARŻYSKA-KAMIENNEJ 12.6.1972 R."

Obok siebie znajdują się grób Andrzeja Paska ps. "Jędrek oraz obelisk upamiętniający potyczkę oddziałów "Ponurego" z żandarmerią niemiecką.Na płycie nagrobnej znajduje się napis: "Ś. P. kapral "JĘDREK" Andzrej Pasek z drużyny ochronnej Komendanta "Ponurego" poległ 7.X.1943 r. CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI."...

"BÓG HONOR OJCZYZNA. ŻOŁNIERZOM ARMII KRAJOWEJ PODOBWODU "MORWA" PLACÓWKI 115 D-CY POR. S. BILSKIEMU ps. "BUCZYŃSKI". POLEGŁYM W WALCE Z OKUPANTAMI W ODDZIAŁACH PARTYZANCKICH I 3 PP LEG. AK.

MJR. "PONUREGO"...

"7 SIERPNIA 1943 ROKU, W TYM MIEJSCU, ODDZIAŁ ARMII KRAJOWEJ "SZAREGO" ANTONIEGO HEDY, OPANOWAŁ NIEMIECKIE WIĘZIENIE, UWALNIAJĄC OKOŁO 70 WIĘŹNIÓW, W WIĘKSZOŚCI ŻOŁNIERZY AK.

STARACHOWICE SIERPIEŃ 1993 R...

W lesie, tuż za klasztorem ss Bernardynek, przy szlaku czerwonym prowadzącym na Łysicę, znajdują się dwie mogiły. Skrywają one około 80 ofiar mordu dokonanego przez niemieckie wojska okupacyjne, na żołnierzach ZWZ-AK oraz mieszkańcach Świętej Katarzyny i okolic. Żeby do nich dotrzeć trzeba zejść ze szlaku zaraz za bramą Świętokrzyskiego Parku Narodowego.

Dla uczczenia kolejnej rocznicy odzyskania niepodległości, w Święto Niepodległości 11 Listopada, postanowiliśmy odwiedzić kilku miejsc pamięci w Skarżysku i najbliższej okolicy. Oczywiście miejsc wartych odwiedzenia jest znacznie więcej, ale ze względów czasowych musieliśmy zawęzić zakres do niżej opisanych. Jeżdżąc ulicami miasta ze smutkiem stwierdziłem, że wywieszonych flag...

Bitwę w Szewcach stoczyły z Niemcami oddziały 2 Dywizji Piechoty Legionów Armii Krajowej. W sierpniu 1944 roku działały w ramach akcji "Burza" i starały się pomóc Powstaniu Warszawskiemu. Preludium bitwy szewskiej stały się wydarzenia na nasypie kolejowym pod Rykoszynem. Idący w nocy z 16 na 17 IX 1944r. w straży przedniej Dywizji batalion Antoniego...

W dniach 15-17 czerwca odbył się cykl imprez pod nazwą Uroczystości Partyzanckie w Wąchocku i na Wykusie 2012. Oprócz wspomnianych miejsc, impreza gościła jeszcze w Kielcach, gdzie 15 czerwca w KW Policji odbył się panel historyczny „Jan Piwnik 'Ponury' – Polak, obywatel, patriota”. W sobotę 16 czerwca, uroczystości przeniosły się na Uroczysko Wykus, z wyjątkiem spotkania środowiska partyzanckiego, które odbyło się w Domu Kultury w Wąchocku. W ostatnim dniu, w niedzielę 17 czerwca, uroczystości odbywały się w Opactwie Cysterskim i na rynku w Wąchocku.

W dniach 13-15 czerwca odbył się cykl imprez składających się na Uroczystości Partyzanckie w Wąchocku i na Wykusie 2014. W sobotę 14 czerwca, uroczystości odbywały się na Uroczysku Wykus, z wyjątkiem spotkania środowiska partyzanckiego, które odbyło się w Domu Kultury w Wąchocku. W niedzielę 16 czerwca, uroczystości odbywały się w Opactwie Cysterskim i na rynku w Wąchocku.

W dniach 17-19 czerwca odbył się cykl imprez składających się na Uroczystości Partyzanckie w Wąchocku i na Wykusie 2016. Pierwszą częścią obchodów była Konferencja "Cichociemni i ich żołnierze na Ziemi Świętokrzyskiej", która odbyła się 17 czerwca w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Kielcach. Sobotnie uroczystości tradycyjnie koncentrowały się na Wykusie, gdzie o godzinie 16 odbyła się uroczysta msza święta w intencji "Nurta" i jego Żołnierzy...

W dniach 16-18 czerwca odbył się cykl imprez składających się na Uroczystości Partyzanckie w Wąchocku i na Wykusie 2017. Pierwszą częścią obchodów był panel historyczny "Środowiska Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej "Ponury" - "Nurt" w 60-tą rocznicę jego powstania", który odbył się 16 czerwca w Starachowicach. Sobotnie uroczystości tradycyjnie koncentrowały się na Wykusie, gdzie o godzinie 16 odbyła się uroczysta msza święta w intencji mjr "Nurta" i jego Żołnierzy. Wcześniej przeprowadzono II Marszobieg "Wykus 43" na trasie Starachowice - Wykus.

Cmentarz powstał w sierpniu 1943 roku, kiedy pochowano tu 5 poległych żołnierzy ze zgrupowania mjr Jana Piwnika "Ponurego". W czasie okupacji niemieckiej opiekę nad cmentarzem sprawowali żołnierze AK z placówki Pogorzałe dowodzonej przez ppor. Stefana Bilskiego "Buczyński" i placówki Skarżysko - Książęce dowodzonej przez sierż. Bronisława Gładzika "Chmura". Uroczyste poświęcenie cmentarza odbyło się w dzień Zielonych Świątek 1944 roku w asyście pododdziałów z okolicznych placówek. Poświęcenia dokonał ksiądz Antoni Pałęga "Ager".

PRZECHODNIU! PONIEŚ WIEŚĆ, ŻE ZGINĘLIŚMY ZA OJCZYZNĘ.

KU CZCI POLEGŁYCH NA POLU CHWAŁY W LATACH 1943-1944 ŻOŁNIERZY ZGRUPOWAŃ PARTYZANCKICH A.K. DOWODZONYCH PRZEZ "PONUREGO" I "NURTA", POMNIK TEN WZNIEŚLI TOWARZYSZE BRONI.

WYKUS DNIA 15.IX.1957

BOGU WSZECHMOGĄCEMU NA CHWAŁĘ, ŚWIĘTOKRZYSKIM ZGRUPOWANIOM PARTYZANCKIM ARMII KRAJOWEJ "PONURY - NURT" I CYWILNEMU RUCHOWI OPORU LEŚNIKÓW W PODZIĘCE, SPOŁECZNOŚCI LEŚNEJ NA POŻYTEK, POMNIK TEN NA WZGÓRZU 326 - KROPCE W 50-TĄ ROCZNICĘ UTWORZENIA ŚRODOWISKA ŻOŁNIERZY ŚWIĘTOKRZYSKICH ZGRUPOWAŃ PARTYZANCKICH AK...

"Dla upamiętnienia działalności Sztabu Kierownictwa Dywersji - KEDYWU - AK Okręgu Radomsko-Kieleckiego w okresie od grudnia 1942 do 4 czerwca 1943.

W podanym okresie siedziba KEDYWU znajdowała się w domu mieszkalnym Wiktorii Ślusarczyk, Kierowniczki Szkoły Podstawowej w Zagórzu."

W lesie za wsią, przy czerwonym szlaku pieszym znajduje się pomnik-mogiła poświęcony pamięci żołnierzy podziemia niepodległościowego. Na pomniku znajduje się tablica z napisem:Pamięci rozstrzelanych 24 września 1948 roku z wyroku stalinowskiego sądu...